میلیت عرضی حاد یک سندرم بالینی است که به علت التهاب طناب نخاعی ایجاد می شود. در این سندرم میلین فیبرهای عصبی تخریب می گردد. به علت آسیب و تخریب میلین فیبرهای عصبی، اختلالات حسی-حرکتی و مشکلات عملکردی مثانه و روده ایجاد می شود. میلیت عرضی معمولا باعث درگیری اندام در هر دو سمت می گردد.
در برخی موارد احتمال دارد که بیماری ام اس (مالتیپل اسکلروز) به صورت میلیت عرضی شروع گردد، یعنی ممکن است این سندرم نشانه ای از شروع بیماری ام اس باشد.
میلیت عرضی حاد، معمولا با حمله درد شدید پشت که گاهی با تب و بی قراری همراه است شروع می گردد. شایع ترین ناحیه ای که در این سندرم درگیر می شود طناب نخاعی سینه ای (توراسیک) است، ولی ممکن است در هر قسمتی از نخاع اتفاق افتد. حدود یک سوم از بیمارانی که به میلیت عرضی مبتلا می گردند بهبودی خود به خودی دارند.
علل
در بسیاری از موارد، میلیت عرضی به دلیل عفونت ویروسی ایجاد می شود که این خود باعث واکنش ایمونولوژیک بدن می گردد. گاهی انجام واکسیناسیون در ایجاد میلیت عرضی حاد نقش دارد. همچنین ممکن است اختلالات خودایمنی همانند لوپوس منتشر (سیستمیک) عامل سندرم باشد.
علایم و نشانه ها
معمولا علایم و نشانه ها خیلی سریع طی مدت چند ساعت آشکار شده و پس از چند روز بدتر می گردند. این سندرم طی چند روز الی دو یا سه هقته کامل می شود. علایم و نشانه های بیماران با توجه به ناحیه آسیب و سیر بیماری متفاوت است. اگر ضایعه در ناحیه توراسیک (سینه ای) یا کمری (لومبار) باشد، فلج اندام های تحتانی طی چند ساعت ایجاد می شود. آسیب در سطح گردنی (سرویکال) منجربه فلج چهار اندام می گردد.
علایم و نشانه های دیگر
علایم و نشانه های دیگر در میلیت عرضی عبارتنداز:
*در دو الی سه هفته نخست بیماری،عضلات اندام های تحتانی به علت شوک نخاعی، شل (فلاسید) هستند و رفلکس های زانو و تاندون آشیل در این مرحله وجود ندارند.
*گاهی بیمار از درد شاکی است و در برخی موارد دردی گزارش نمی شود. ممکن است بیمار از درد نواحی گردن و پشت با توجه به منطقه آسیب شکایت داشته باشد. گاهی درد به اندام های فوقانی و تحتانی یا اطراف شکم انتشار می یابد.
*اختلالات حسی به صورت کرختی، سوزن سوزن شدن، سردی یا سوزش. بعضی از بیماران به گرما و سرمای شدید یا لمس لباس حساس هستند.
*ازبین رفتن حس درد، حرارت و ارتعاش در زیر سطح آسیب
*ضعف عضلات به صورت حس سنگینی اندام به هنگام حرکت
*مشکلات روده و مثانه (مثلا یبوست و بی اختیاری ادرار)
*برگشت رفلکس ها پس از مرحله شوک نخاعی. همچنین ممکن است رفلکس ها تشدید گردند. احتمال رفلکس هایی چون کلونوس و علامت بابنسکی وجود دارد.
ابزارهای تشخیصی
مواردی که در تشخیص کمک کننده هستند شامل:
*ام آر آی
*پونکسیون کمری (لومبار)
*تست های خون
*میلوگرافی جهت رد ضایعات فضاگیر داخل طناب نخاعی
درمان
درمان ممکن است درارتباط با موارد زیر باشد:
*درمان دارویی طبق نظر متخصص مغز و اعصاب
*درمان توانبخشی (فیزیوتراپی و کاردرمانی)
*روان درمانی